Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO) Domeintraject Vrije Tijd - Trimbos-instituut

/

Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO) is een Nederlandse preventieaanpak, ontwikkeld door het Trimbos-instituut, gebaseerd op het IJslandse preventiemodel. Met OKO werken gemeenten nauw samen met lokale partners om op basis van cijfers over lokale jeugd te werken aan een positieve leefomgeving. Deze omgeving draagt bij aan gezonde en gelukkige jongeren en aan het voorkomen dat zij roken, alcohol of drugs gebruiken. Het Trimbos-instituut ondersteunt gemeenten bij de implementatie van OKO.

Domein Vrije Tijd
Het domein vrije tijd is een van de vier leefomgevingen waar men zich met OKO op richt (school, het gezin, vrienden en vrije tijd). Deelname aan georganiseerde vrijetijdsbesteding is een beschermende factor (mits wordt voldaan aan enkele randvoorwaarden) voor middelengebruik en mentaal welbevinden. Gemeenten willen dan ook graag aan de slag met het opzetten van een continu georganiseerd vrijetijdsaanbod voor alle jongeren in de gemeente.

In Nederland is er nog geen voorbeeld van een overstijgende, evidence-based of kansrijke aanpak voor een dergelijk vrijetijdsaanbod. Het Trimbos-instituut heeft iresearch de opdracht verleend om twee OKO-gemeenten te begeleiden bij de inventarisatie en implementatie van een geschikte aanpak voor georganiseerde vrijetijdsbesteding. Het doel van het project is om samen met deze twee gemeenten tot een kansrijke aanpak voor het structureel aanbieden van vrijetijdsactiviteiten te komen, dat ook door andere gemeenten ingezet kan worden. De twee gemeenten die wij begeleiden op het domein Vrije Tijd zijn gemeente Hardenberg en gemeente Texel.

Werkzaamheden
Wij hanteren voor deze vraag een actiegerichte en gefaseerde aanpak. Door middel van gesprekken en deskresearch brengen wij in kaart op welke manier de OKO aanpak en specifiek het domein Vrije Tijd tot nu toe is vormgegeven in beide gemeenten. Ook zoeken wij in de literatuur naar geschikte overstijgende aanpakken voor het organiseren van vrijetijdsbesteding zoals een activiteitenpas of platform waarop activiteiten worden aangeboden.

We verdiepen ons in de lokale context van de twee gemeenten en specificeren ons plan van aanpak zodat deze aansluit bij beide afzonderlijke gemeenten. Jongeren zullen worden betrokken in dit traject door middel van een behoeftepeiling. Hierbij zal samenwerking worden gezocht met bijvoorbeeld jongerenwerkers, scholen, sportclubs en theatergroepen. Daarnaast zullen enkele jongeren worden uitgenodigd om verder in gesprek te gaan met ons over het bereiken van de doelgroep.

De opdracht loopt van januari 2023 tot februari 2024. We zullen een handreiking voor gemeenten opleveren, met daarin een beschrijving van de werkwijze (stappenplan) om een overstijgende aanpak te implementeren voor het domein Vrije Tijd.